Ψωμί, ελιά και ψήφο δεξιά

Τι κοινό μπορεί να έχουν οι πολίτες της Εκάλης με εκείνους της Καστοριάς; Εκ πρώτης όψεως μάλλον κανένα, καθώς οι πρώτοι ζουν σε ένα από τα ακριβότερα προάστια της Αθήνας και δηλώνουν εισόδημα περίπου 30.000 ευρώ, ενώ οι δεύτεροι κατοικούν στον τέταρτο πιο φτωχό νομό της χώρας, με μέσο εισόδημα μόλις 11.400 ευρώ και την ανεργία να εκτοξεύεται στο 30%.

Και όμως, στις εκλογές της προηγούμενης Κυριακής, τόσο οι μεν όσο και οι δε έδωσαν με την ψήφο τους ποσοστά άνω του 50% στο κόμμα της Ν.Δ. Τι συμβαίνει, λοιπόν; Η οικονομική κατάσταση των πολιτών και μόνο, δεν είναι ικανή να καθορίσει την ψήφο τους χωρίς άλλες παραμέτρους;

*Οπως φαίνεται, το κριτήριο της «τσέπης» επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες, καθώς το «φαινόμενο» της Καστοριάς συναντάται και στους υπόλοιπους «φτωχούς» νομούς:

* Σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων του υπουργείου Οικονομικών για τα δηλωθέντα εισοδήματα των Ελλήνων, ο «φτωχότερος» νομός της χώρας είναι η Πέλλα, με μέσο δηλωθέν εισόδημα 10.970 ευρώ και ακολουθούν οι νομοί Λακωνίας (11.093 ευρώ), Σερρών (11.293 ευρώ), Καστοριάς (11.424 ευρώ) και Πιερίας (11.537 ευρώ).

* Τα αποτελέσματα των εκλογών στις συγκεκριμένες περιφέρειες δείχνουν ότι η Ν.Δ., εκτός από την Καστοριά (όπου πήρε ποσοστό 50,03%), ξεπέρασε το ΠΑΣΟΚ και στους νομούς Λακωνίας, Σερρών και Πιερίας, ενώ στο νομό Πέλλας το ποσοστό της έφτασε το 41,43%, μόλις 1,5 κάτω από το αντίστοιχο ποσοστό του ΠΑΣΟΚ.

* Εκπρόσωποι του Εργατικού Κέντρου Εδεσσας (νομός Πέλλας) μιλούν για ανεργία 35%, ενώ στην Κατερίνη (νομός Πιερίας) 1.200 νέοι άνεργοι ενεγράφησαν πρόσφατα στον ΟΑΕΔ λόγω απολύσεων. Πού αποδίδουν τη γαλάζια ψήφο τους; Μα... στη γειτόνευση με τις Σέρρες, τόπο καταγωγής της οικογένειας Καραμανλή!

*Σύμφωνα με μελέτη του οικονομολόγου Πρ. Χατζηπροδρομίδη (σε συνεργασία με τον περιβαλλοντολόγο Κων. Χατζή) που παρουσιάστηκε σε ευρωπαϊκό συνέδριο στο Γουτς της Πολωνίας, διαπιστώνεται ότι υπάρχουν παραδοσιακές επιλογές και «τοπικές πολιτικές προτιμήσεις, οι οποίες δεν εξηγούνται απλά και μόνο από τις διαθέσιμες οικονομικές και κοινωνικές ερμηνευτικές μεταβλητές».

* Στη μελέτη αναλύθηκαν τα ποσοστά των εκλογών του 2000 σε επίπεδο δήμου και αφού απομονώθηκαν οι επιδράσεις της πληθυσμιακής πυκνότητας, της δημογραφικής και επαγγελματικής σύνθεσης των πληθυσμών, καθώς και άλλοι «εθνικοί» παράγοντες (βρέθηκε π.χ. ότι η παρουσία ανδρών 45-54 ετών σημαίνει προτίμηση στο ΠΑΣΟΚ, ενώ η παρουσία γυναικών με μεταπτυχιακές σπουδές προτίμηση στη Ν.Δ.) προέκυψαν οι «καθαρές» τοπικές προτιμήσεις. Τα αποτελέσματα της μελέτης είναι αποκαλυπτικά:

* Πράγματι, ανεξάρτητα από οικονομικοκοινωνικά δεδομένα, περιοχές όπως η Καστοριά, η Πιερία, η Λακωνία και οι Σέρρες έχουν έντονο το νεοδημοκρατικό στοιχείο. Αλλες, όπως η Ζάκυνθος, η Κεφαλλονιά και η Κρήτη ψηφίζουν ΠΑΣΟΚ. Η Λέσβος προτιμά σταθερά ΚΚΕ και ΣΥΡΙΖΑ, ενώ η Ροδόπη ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ.

*Εκτός από τις περιοχές που ψηφίζουν «παραδοσιακά», υπάρχουν και αυτές που αντιδρούν, κατά περίσταση και «τιμωρούν» τους πολιτικούς στην κάλπη. Στο Ρέθυμνο, ας πούμε, η Ν.Δ. έχασε τώρα 19 μονάδες και το ΠΑΣΟΚ πήρε +14%. Γιατί;

* Η τοπική κοινωνία απαντά ότι το λιμάνι τους αντιμετωπίζεται ως «άγονη γραμμή», με επιδοτούμενο δρομολόγιο του πλοίου «Βιτσέντζος Κορνάρος», μία μόλις φορά την εβδομάδα.

Αυτό σε συνάρτηση με το ότι η πόλη δεν διαθέτει αεροδρόμιο και εξυπηρετείται από τα Χανιά και το Ηράκλειο, κάνει τους ντόπιους να αισθάνονται εντελώς μειονεκτικά, καθώς πληρώνουν ακριβότερα τις μετακινήσεις των ίδιων και των προϊόντων τους.

Τα κάστρα του ΠΑΣΟΚ

* Κάτι ανάλογο φαίνεται ότι συνέβη και στο νομό Ηλείας, όπου το 2007 είχαν ξεσπάσει οι μεγάλες φωτιές και έχασαν τη ζωή τους δεκάδες άνθρωποι. Αν και τότε το ΠΑΣΟΚ είχε προβάδισμα στο νομό τεσσάρων μονάδων έναντι της Ν.Δ. (46,54% και 42,05% αντίστοιχα), σε αυτές τις εκλογές η «ψαλίδα» άνοιξε στις 22 μονάδες (54,64% το ΠΑΣΟΚ και 32,73% η Ν.Δ.)!

Ο νομός Ηλείας φιγουράρει 13ος στη λίστα με τους πιο «φτωχούς», καθώς το μέσο δηλωθέν εισόδημα διαμορφώνεται στα 12.036 ευρώ. Είναι προφανές, λοιπόν, ότι οι οικονομικές ενισχύσεις στους ανθρώπους που έχασαν τις περιουσίες τους ήταν ελάχιστες σε σχέση με όσα τους είχε τάξει προεκλογικά η Ν.Δ. Και έτσι, τα επιδόματα της κυβέρνησης δεν «μεταφράστηκαν» και σε θετικές ψήφους.

*Αυτό, πάντως, που συμβαίνει με τη Ν.Δ. στις Σέρρες, την Καστοριά και τους άλλους νομούς που την υποστηρίζουν «παραδοσιακά», συμβαίνει και με το ΠΑΣΟΚ: χαρακτηριστικότερη περίπτωση, η οποία καταγράφεται φυσικά και στη μελέτη του Πρ. Χατζηπροδρομίδη είναι αυτή της Αχαΐας:

* Στις εκλογές της Κυριακής το ΠΑΣΟΚ πήρε 52,69%, ενώ σε αυτές του 2007 είχε λαβεί 45,97%, σχεδόν 9 ποσοστιαίες μονάδες περισσότερες από τη Ν.Δ., παρ' όλο που δεν είχε κερδίσει τότε τις εκλογές. Να σημειωθεί ότι το μέσο δηλωθέν εισόδημα στο συγκεκριμένο νομό είναι 15.249 ευρώ, και υπολείπεται κατά 300 ευρώ περίπου από το μέσο εισόδημα πανελλαδικά.

*Τέλος, ως περίπτωση που εμφανίζει «παραδοσιακή» ψήφο προς το ΠΑΣΟΚ είναι αυτή της Ξάνθης. Μία περιοχή με μέσο δηλωθέν ετήσιο εισόδημα στα 12.350 ευρώ, όπου η διαφορά υπέρ του ΠΑΣΟΚ διευρύνθηκε από τις 9 μονάδες του 2007 στον αστρονομικό αριθμό των 32 του 2009.

* Η απάντηση για την παραπάνω εξέλιξη θα μπορούσε να ανιχνευθεί στο γεγονός ότι επιχειρηματίες που έκαναν χρήση των ευεργετημάτων του αναπτυξιακού νόμου άρχισαν τώρα να αποχωρούν από την περιοχή, ψάχνοντας άλλες χώρες με φθηνότερο εργατικό δυναμικό και χαμηλότερο κόστος.

* Ομως δεν φαίνεται αρκετή, αφού και πριν από την ένταση της ανεργίας ο νομός ήταν «πράσινος». Μάλλον, λοιπόν, έχουμε να κάνουμε με μία παράμετρο που, όπως λέει και η μελέτη, «δεν εξηγείται από τις διαθέσιμες οικονομικοπολιτικές ερμηνευτικές μεταβλητές»: τους μουσουλμάνους ψηφοφόρους και τις συνήθειές τους.