Σάββατο 19 Σεπτεμβρίου 2009

Οι εκλογές και η «κεντροδεξιά πολυκατοικία»

Το βράδυ της 4ης Οκτωβρίου, το εκλογικό αποτέλεσμα, που θα εμφανιστεί αρκετά νωρίς φέτος στις οθόνες, θα καθορίσει σε σημαντικό βαθμό ποια θα είναι η κατεύθυνση που θα πάρει την επόμενη ημέρα η πορεία των πραγμάτων στην ευρύτερη συντηρητική παράταξη αλλά και ποιες θα είναι οι επιπτώσεις αυτής της κατεύθυνσης συνολικά για το πολιτικό σύστημα.

Η στιγμή που γράφονται τούτες οι γραμμές, είναι το μέσον σχεδόν της προεκλογικής περιόδου. Είναι αυτό ένα σημείο κρίσιμο για την έκβαση του πολιτικού ανταγωνισμού. Και ακριβώς στο σημείο αυτό η κατάσταση των πραγμάτων στο εσωτερικό της Ν.Δ. δείχνει μια γενικότερη αποδιάρθρωση. Ως εικόνα, θα μπορούσε να θυμίζει το λόγο που, πριν από λίγους μήνες, επικαλέστηκε ο κ. Καρατζαφέρης για να εξηγήσει τη μετακόμισή του στην «απέναντι πολυκατοικία».

Μετακόμισε, είπε, γιατί «στη μεγάλη κεντροδεξιά πολυκατοικία σπάσανε τα σιφόνια των αποχετεύσεων» - μια κατάσταση ανθυγιεινή. Ομως, ο κ. Καρατζαφέρης πήγε απλώς «απέναντι». Δεν άλλαξε γειτονιά. Κι αυτό μπορεί να έχει τη σημασία του για την 5η Οκτωβρίου, όπως και για το συμβολισμό κάποιων επιλογών του στην κατάρτιση των ψηφοδελτίων του κόμματός του.

Συσπείρωση 70%

Ο Κ. Καραμανλής επιλέγει να απευθύνεται πρωτίστως σε ακροατήρια που θεωρούνταν μέχρι τώρα δεδομένα Ο Κ. Καραμανλής επιλέγει να απευθύνεται πρωτίστως σε ακροατήρια που θεωρούνταν μέχρι τώρα δεδομένα Η Ν.Δ. πορεύεται προς την εκλογή της 4ης Οκτωβρίου με μια διάταξη δυνάμεων συγκρίσιμη εκείνης που είχε την προεκλογική περίοδο των φετινών ευρωεκλογών - με τη διαφορά, τη δυσμενέστατη για την ίδια διαφορά, ότι οι δύο αναμετρήσεις δεν είναι διόλου συγκρίσιμες. Το κυβερνών κόμμα χαρακτηρίζεται από την επίμονη και εξαιρετικά χαμηλή συσπείρωση των ψηφοφόρων του. Βρίσκεται αυτή ακόμα σε ένα «μέσο» επίπεδο λίγο υψηλότερο του 70%. Είναι αυτό μια τάξη μεγέθους που παραπέμπει σε μια παλιά και πολύ κακή εικόνα της Ν.Δ., παραμονές των εκλογών του 1993, που σήμαναν και την αντιπολιτευτική υπερορία της για 11 χρόνια. Απαραίτητες είναι εδώ κάποιες αναφορές. Στην εκλογή της 7ης Μαρτίου 2004, η Ν.Δ. κατέγραφε συσπείρωση της τάξης του 95% (πηγή exit poll Ipsos/Opinion για το MEGA). Αφετηρία της τότε, το ήδη σημαντικό κεφάλαιο του 42,7 που είχε συγκεντρώσει στις εκλογές της 9ης Απριλίου 2000. Στην εκλογή της 16ης Σεπτεμβρίου 2007 συσπείρωσε το 85% των ψηφοφόρων της (ίδια πηγή). Εδειχνε αυτό πως είχε εξασθενήσει η δύναμη που άρχισε να παίρνει από το 2000, όμως είχε τα περιθώρια να αντέξει αυτή την εξασθένηση - αφετηρία της τώρα ήταν το ισχυρό 45,4% που είχε συγκεντρώσει το 2004.

Στις φετινές ευρωεκλογές, η συσπείρωση της Ν.Δ. καταγράφηκε στο 76,7% (πηγή exit poll MRB για τη ΝΕΤ). Αν στις 4 Οκτωβρίου θέλει να έχει αξιοπρεπείς απώλειες, τότε θα πρέπει να προσβλέπει σε ένα ποσοστό που, τουλάχιστον, δεν θα υπολείπεται του 36% το οποίο συγκέντρωνε ο Γ. Ράλλης στις 18 Οκτωβρίου 1981. Και αυτό σημαίνει ότι η Ν.Δ. χρειάζεται μια συσπείρωση που να αγγίζει το 90%. Η τωρινή δημοσκοπική της συσπείρωση, ή μια μικρή απλώς βελτίωσή της, θα οδηγούσε σε κατάσταση κατάρρευσης, με ποσοστά σαν αυτό που είδε στη φετινή ευρωκάλπη. Θα σήμαινε ότι είναι πλέον ένα κομμάτι του ιστορικού πυρήνα της συντηρητικής παράταξης αυτό που έχει οδηγηθεί στην έξοδο. Και δεν είναι τυχαίο ότι ο Κ. Καραμανλής επιλέγει να απευθύνεται πρωτίστως σε ακροατήρια που θεωρούνταν μέχρι τώρα «δεδομένα». Και μάλιστα επιλέγει να απευθύνεται με το φανατισμό μεσαίου κομματικού στελέχους.

ΛΑΟΣ: 5 και πάνω

Αυτή η στάση του αρχηγού της Ν.Δ. μπορεί εν μέρει να εξηγηθεί από ένα δεύτερο στοιχείο, που χαρακτηρίζει σήμερα τη διάταξη των δυνάμεών της. Πρόκειται για μια σταθερή μέχρι τώρα μετατόπιση ψηφοφόρων της προς το κόμμα του κ. Καρατζαφέρη, σε ένα ποσοστό τους που ανέρχεται κατ' ελάχιστον στο 5%. Ισοδυναμεί αυτό με το 2% του εκλογικού σώματος και προδιαγράφει ότι το ποσοστό του ΛΑΟΣ στην κάλπη, όσο κι αν περιοριστεί αυτή η διαρροή, θα κυμανθεί σε ένα επίπεδο μεγαλύτερο του 5%. Εχει σημασία αυτή η τάση. Γιατί έχει ιστορία, παράδοση, σταθερότητα. Και επειδή είναι έτσι, θα παίξει ρόλο την «επόμενη μέρα» στη συντηρητική παράταξη συνολικά, που είναι γνωστό πως έχει αδυναμία μεγάλη σε ό,τι διατηρείται σταθερό μέσα στην ιστορία.

Το κόμμα του κ. Καρατζαφέρη γιορτάζει, έγινε 9 χρόνων. Μεγαλώνοντας, αρχίζει να διεκδικεί αν όχι την πατρότητα, τουλάχιστον ένα μερίδιο εκπροσώπησης της αυθεντικής «ουσίας» της συντηρητικής παράταξης, της παράδοσής της, της ταυτότητάς της. Καμία σημασία, γιατί το κάνει αυτό. Το σημαντικό είναι ότι, μετά τις φετινές ευρωεκλογές, έδειξε πως είναι ικανός να το κάνει. «Νόμος και τάξη» ήταν η ατζέντα της Ν.Δ. (και όχι μόνον...) για κάποιες εβδομάδες μετά την 7η Ιουνίου. Ηταν το μόνο «μήνυμα» που πήρε από την κάλπη ο Κ. Καραμανλής και οι περί αυτόν. Τόσο μπόρεσαν, τόσο έκαναν. Δεν έβλεπαν καν ότι σκέφτονται και πράττουν αυτό που υπαγορεύει ο λόγος ενός μικρού, και επισήμως παρείσακτου, παίκτη. Δεν μπορούσαν όμως να το δουν αυτό: ο μικρός παίκτης δεν ήταν παρείσακτος, μιλούσε τη γλώσσα της παράταξης, φέρνοντάς την στο «σωστό δρόμο» της ιστορίας της, ορίζοντας τα ριζιμιά ανακλαστικά της, αλλά σε συνθήκες κρίσης του κυρίαρχου πόλου της. Συζήτησαν πλαγίως (ολέθριο αυτό για κόμμα εξουσίας) με τον «παρείσακτο» παίκτη, αποδεχόμενοι έτσι ότι δεν είναι παρείσακτος. Σαν να του έδιναν δικαίωμα να ορίζει ένα μεράδι στην «κεντροδεξιά πολυκατοικία». Ενα καταραμένο μεράδι, τελείως ξένο προς το μύθο του «μεσαίου χώρου». Αυτόν που τους έφερε στην εξουσία.

Τώρα, δέχονταν αυτόν που δεν μιλούσε «μεσαία». Μιλούσε πάντα τη γλώσσα που φέρνει μέσα της η παράδοση του «λογικού - Ελληνα νοικοκύρη». Εχει αυτονόητες «γωνίες» αυτή η γλώσσα. Χαράζει σκληρά σύνορα για τα πάντα. Ονοματίζει αδρά αντιπάλους, την ίδια στιγμή που τους πολλαπλασιάζει. Επιτομή αυτής της γλώσσας, η ρήση Καρατζαφέρη: «Ο κ. Καραμανλής ανοίγει το δρόμο για τον κ. Παπανδρέου». Ηταν ένα σχόλιο αυτό για τον αποπροσανατολισμό της συντηρητικής παράταξης, τη στιγμή που ο κύριος αντίπαλός της παρασαλεύει τα ευκρινή της όρια.

Συνιδιοκτήτης

Ο Γ. Καρατζαφέρης έχει αποκτήσει το δικαίωμα να διεκδικεί συνιδιοκτησία στην «κεντροδεξιά πολυκατοικία» Ο Γ. Καρατζαφέρης έχει αποκτήσει το δικαίωμα να διεκδικεί συνιδιοκτησία στην «κεντροδεξιά πολυκατοικία» Ο αρχηγός του ΛΑΟΣ έχει δικαίωμα να διεκδικεί συνιδιοκτησία στην «κεντροδεξιά πολυκατοικία». Στις εκλογές του 2004 τον προτίμησε ένα 2% των δεξιών ψηφοφόρων του 2000. Δεν αρκούσε για να μπει στη Βουλή. Στις εκλογές του 2007, αυτό το ποσοστό αυξήθηκε στο 3,5% και το κόμμα του μπήκε στη Βουλή. Και τις δύο φορές, 4 στους 10 ψηφοφόρους του ΛΑΟΣ προέρχονταν από τη «μεγάλη οικογένεια» (πηγή: exit poll Ipsos/Opinion για το MEGA). Στις φετινές ευρωεκλογές, η Ν.Δ., εκτός της πυκνής εκλογικής απουσίας του κόσμου της, είχε και μια μετατόπιση προς το ΛΑΟΣ που έφτασε στο 7,5% (exit poll MRB για τη ΝΕΤ).

Εκτός αυτών, η εξέλιξη της εκλογικής δύναμης του ΛΑΟΣ δείχνει ότι είναι μεν ένα μικρό κόμμα, αλλά δεν υπόκειται στη διάκριση μεταξύ εκλογών πρώτης και δεύτερης τάξης. Αυξάνει τη δύναμή του κατά 90 χιλ. ψήφους στις ευρωεκλογές του 2004 σε σχέση με τις βουλευτικές εκλογές του ίδιου χρόνου, κρατάει αυτή τη δύναμη με αυξητική τάση στις βουλευτικές του 2007, και φτάνει στις φετινές ευρωεκλογές κοντά στις 370 χιλ. ψήφους. Μια αύξηση μεγαλύτερη των 90 χιλ. ψήφων (της τάξης του 35%) σε σχέση με τις βουλευτικές του 2007, τη στιγμή που μεγάλο μέρος του εκλογικού σώματος γύρναγε την πλάτη του στις κάλπες. Και έχει σημασία ότι η αύξηση αυτή είναι μεγαλύτερη σε περιφέρειες που ο ΛΑΟΣ είχε μικρότερη εκλογική δύναμη (Δυτική Μακεδονία, Ηπειρος, Θεσσαλία, Στερεά Ελλάδα, Πελοπόννησος).

Αν αυτή η τάση αυξητικής σταθερότητας του ΛΑΟΣ καταγραφεί πάλι το βράδυ της 4ης Οκτωβρίου, και αν η επιρροή της Ν.Δ. στέκεται αντικριστά με το ιστορικά χαμηλό της του 1981, η επόμενη ημέρα θα θέσει ένα ζήτημα για τους νοικοκυραίους της «κεντροδεξιάς πολυκατοικίας». Αλλά και για τη νέα σελίδα που θα ανοίξει στην πολιτική ζωή.